Taylan Kara’nın kurguladığı yalnızlıkta, bir erkek, bir kadın, bir kasaba söz konusu. Hepsi yalnız, hepsi yok ve belki de hepsi aynılaşmış tarihi insan sıradanlığı. Mekân, tüm zamanların yokluğu ve karmaşık ilişkileri dışında bir kasaba. Ve öyle ki, “…zamanın akışkan olmadığı, mekânın yakaladığı içeriği kuvvetle korumaya çalışıp donmaya çabaladığı, kasvetten yapılmış bir gökyüzünün altında durmaya yazgılı bir kasabaydı. İnsan bu kasabada, kökü insanlığın biyolojik evriminin dışına kadar uzanan bir yalıtılmışlık duygusu hissediyordu; insanın düşünsel tarihinin en eski duygusunun fosiliydi bu…” (s.11) Gerçeklikten, bu denli uzak ve karmaşadan bu denli soyut bir duygu yoğunluğuyla, anıları bu soyutluk çevresinde damıta damıta duyumsamaktaydı.

Ortada sadece ve sadece yalın, çıplak insan olma hâli vardı. Ancak bu insan oluşun gereği, bellek kaydı, yaşantı birikintileri peşini bırakmıyor ve üstüne üstüne binip onu ağırlaştırıyordu. “Anı damlacıkları bir dipnot haline gelene kadar hafızanın dehlizlerinden unutkanlığın denizine göç ederek, yeni anılara hammadde oluyordu. Zaman, gerçek hayatta elde tutulamamış yaşam parçalarının sanal kayıtlarını da yavaşça yok ediyordu.” (s. 17) Sonlu, sonsuz her şey yanıp kül olmuştu. Kimse zamanın içinde değildi sanki! Farklı boyutlarda, farklı yaşam parçalarında, debdebelerle nefes almaktaydı. Kaldı ki, “Herkesin herkesle her şey hakkında konuşup hiç kimsenin hiç kimseyle kalıcı bir bağ kurmadığı yerde konuşulanların da hiçbir etkileyiciliği yoktu; öznenin sahte olduğu yerde fiiller cümleleri sahici kılmaya yetemezdi.” (s. 50) Bu zamansızlıkta, insanın sahiciliği yokken ondan doğan her türlü sonucun sahiciliği de olmayacaktır. Dolayısıyla bu, sahte oldukça asıl hâle dönüşen bir insanlığın durumudur. “Sahteliğin en değişmez özelliği aslından kat kat daha fazla tam olma hali ve beceriksizce bir kusursuzluk çabasıdır. Çünkü hiçbir asıl sahtesinden daha eksiksiz değildir.” (s. 58) Tam olma ve beceriksiz kusursuzluk: toplumsal sahteliğin tanısı olarak en geçerli yaklaşımdır denebilir. Sahte bir toplum bileşimi, elindeki değerlerin yitişini de kendi kendine yapıyor demektir.

“Her bileşimin çırpındıkça bozunan bir anı vardır; birkaç an önce elinde olanları tutabilmek için yaptıkların, elindekileri daha çabuk kaybetmeni sağlar. Duruş kayıp, hareket daha çok kayıptır. Evrende her neredeyse; onun var olduğu yerden salgılandığı hüznü algılayabiliyordu.” (s. 63) Anılar, bellekte yer değiştirdikçe hüznün çoğaldığı bir kasabada, adam her şeyden uzakta, yok hükmüne doğru, bilmediği bir yolda ilerlemektedir. Öyle ki bu gidişin sonunda çapraşık bir ölüm olayı, hazırlanan bir olay örgüsüyle adım adım hiçliğe evrilişi okuruz. “Hayatı boyunca hissettiklerinin toplamı, o gecekine ulaşamıyor. Tıpkı şimdiki gibi, önüne gelen her şeyi delip geçen bir yağmur ve mekânla uyum içinde olmayan bir beden… O zaman iki bedendiler; bol orman, sessizlik ve insansızlık onlara yalnızlık hissettirmiyor, evren ile aralarına oturmuş okyanusun dalgaları hiçbirini rahatsız etmiyordu. Ölmeden önce hak etmediğine inandığı şeyler hissediyor, bunları içinde derinleştirmeye çalışıyordu. Beyninde kusar gibi beliren bu düşünceler, aslında beyninden değil kalbinde sak(p)lı kalan o yaradan geliyordu. Oradan çıkan anı fırtınasını hayatının en küçük birimine kadar duyuyor; o fırtına gölünde, varlığına ağır gelen hırçın bir okyanus yaratıyordu.” (s. 61) Yaşadığı aşk, anlık tat ya da sonlu arzular, anılarından patlayarak tüm bedenini sarıyordu. Kapalı kaldığı otel odasından, kasabanın kendini kuşatarak, onu bilinmeze doğru sarkıtmasına istemsiz olarak izin veriyordu.

Bilinmezlik içinde, kasabanın hâkim tepesinde, kendini bulmuştu. “Birkaç saat sonra ömrünün erişebileceği en yüksek noktadan aşağılara, çakıl taşlarıyla dolu vadilere, kilometrelerce kareye yayılmış çöllere, ayaklara batmaya hevesli dikenlere, karaya, dünyaya, hayata dönecekti. Bir zirvedeyken insanı korkutan tek şey, küçücük ve korkutucu derecede uzaktaki görüntüsüyle geldiği yerdir. Dünya, ayağının altından kayarak boşluğa doğru düşen taşlarla senin arada bir fark gözetmeyecek, eğer düşersen ikinizi de kendine aynı hızda çekecektir.” (s. 65) Zirvede olma hâli, onu rahatlatmıyor. Aksine, acının gergefinde ilmek ilmek dokunan bir varlığa dönüştürüyordu. “Gökyüzündeki ay, hilalden çok bulutların karnını yaran bir hançere benziyordu; ışığı bulutlarla bilenmiş iki ucu keskin mi keskindi. Aydan çok, bir cinayet sonrası eşkâlsiz bir elin ucunda canlı ete batmanın tadını almış ve kanı daha kurumadan gökyüzüne fırlatılmış bir suç aletine benziyordu; tarihin değişik çağlarında birbirinden habersiz milyonlarca katile, kurbana ve cinayete tanıklık eden antik bir suç aleti…” (s. 92)

Suç, cinayet, arzuların acılı süreçleri, toplumsal varoluşun kıyımını da anlatıyordu. Ne büyük bir suç yumağı vardı ki dünyada; varlığı, gökyüzünün, denizlerin ve dağların tanıklığında daha bir korkutucu hâl alıyordu. Tarihe hapsolmuş, tarih öncesine itilmiş insanı anlatıyordu, tüm yeryüzü. Masumiyetini yitirmemiş ilk insana kadar. Bu, Taylan Kara’nın, insanlıkta aradığı saflığın özlemini dile getirişini de içermektedir, bana kalırsa. Şöyle der: “Bir özlemi, arkasında 5000 yıllık yazılı tarihi olan insan türünün bir bireyi, ne kadar özgünlükte anlatabilir? Her seferinde aynı sıkıcı şeyler anlatılacaksa edebiyat başladığı gün bitmeliydi. Ve geride bıraktıkları, evrenden sakındıkları…” (s. 15) Yazılı tarih ve öncesi, insan türünün geride bıraktıkları ve bıraktıklarından devraldıkları…

Masumiyetin özlemi, evreni baştan kurmayla anlamlı olabilir. Olanaksıza doğru yol almaya başlamak gerek… Geç de olsa…

Kaan Turhan

*Taylan Kara, Poe’nun Kuzgunu, Hayal Yayınları, Birinci Baskı, Kasım 2008, 126 sayfa.