Türkiye’deki edebiyat üzerine 11 tez
1.Türkiye’de hakim edebiyat alanındaki “oligarşi”, herkesin bildiği bir gerçektir. Ancak sadece iktidar değil “muhalif” edebiyat alanında da mutlak bir oligarşi vardır.
2. Türkiye’de muhalefet, belli bir hiyerarşiye göre parsellenmiştir. Muhalif olanların kendi cenahlarında, eleştirdikleri iktidara taş çıkartırcasına tahakküm vardır.
3. Edebiyat oligarşisi, kişilerin tek tek niyetinden bağımsız fiili bir durumdur. Bu oligarşinin içinde çok keskin muhalif isimler bile vardır.
4. Türkiye’de en keskin politik söylemleri olan grupların bile çoğunun edebiyat anlayışı liberaldir.
5. Türkiye’de hakim muhalif edebiyatın dini putperestliktir. Bazı yazarlar ve anlayışlar tabudur, onlar hakkında konuşulamaz; onlara sadece tapılır.
6. Türkiye’de sosyalist solun en sağcı olduğu yer edebiyattır.
7. Güncel politikada en keskin sol söylemlerle, edebiyattaki en liberal anlayışların yan yana durması, sık rastlanan bir durumdur. Kendileri dışındaki grupları ilgili ilgisiz “ulusalcı”, “liberal” vs diye suçlayanların en solcu olarak kendilerini gören grupların birçoğu sanat anlayışında sağcı, liberal ve gericidir.
8. Türkiye’de güncel siyasetteki duruş ile sanatsal duruş birbirinden çoğunlukla ayrılmaz. Bu anlayışa göre bir kişi “siyasal olarak kendileri ile aynı fikirde” ise sanatsal olarak ilericidir, siyasal olarak kendilerinden uzak ise sanatsal olarak da gericidir. Bu anlayış, “muhalif” edebiyatın çoğuna hakimdir.
9. Sanat ideolojik bir cephedir, her şeyiyle siyasetin içindedir. Sanat, siyasetin “başka araç”larla sürdürülmesidir.
10. İlerici sanat insanın farkındalığını arttırır, gerçeği kavramasını sağlar, algısını derinleştirir.
11. Edebiyattaki “star sistemi”ne ve “ödül oligarşisi”ne laf etmeyen kişinin, muhalif olmaktan söz etmesi gülünçtür.
Taylan Kara
taylankara111@gmail.com